Rektor SGGW przekazał Archiwum Akt Nowych archiwalia NSZ

4,5 tys. stron archiwaliów dokumentujących działalność Narodowych Sił Zbrojnych w latach 1942-44 oraz gazetki, ulotki i broszury z tamtego okresu zostały w środę przekazane przez rektora Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego przedstawicielom Archiwum Akt Nowych.

Archiwalia znajdowały się w specjalnych skrytkach w zabytkowej szafie należącej do rektora Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w latach 1944-1947. Pierwszy ze schowków mieścił się u podstawy szafy, w przestrzeni, która mogła się wydawać przeznaczoną do zasuwania drewnianej żaluzji. Drugi umieszczono w zwieńczeniu szafy. Mebel wysokości ok. 1,5 metra, zamykany z przodu żaluzją, należał do wyposażenia gabinetu Franciszka Staffa, ichtiobiologa (brata poety Leopolda Staffa), który wtedy sprawował funkcję rektora SGGW.

W grudniu ubiegłego roku, podczas prac konserwacyjnych, skrytkę w szafie odkryli pracownicy Katedry Konserwacji Drewna Zabytkowego na Wydziale Technologii Drewna SGGW. Znaleziono w niej ponad 4 tys. stron dokumentów, z których ponad 2,4 tys. to dokumentacja działalności Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) - część archiwum Dowództwa NSZ z lat 1942-1944, Biura Informacji NSZ z 1943 r., Kwatermistrzostwa NSZ oraz Wydziału VI Sztabu Służba Oświatowo- Wychowawcza Dowództwa NSZ. Pozostałe archiwalia to prasa, ulotki, broszury i opracowania. Najstarsze dokumenty pochodzą z 1 stycznia 1942 r., zaś najmłodszy z poranka 1 sierpnia 1944 r., kiedy też prawdopodobnie archiwum zostało ukryte przez nieznaną osobę.

"Ten dzień w uczelni naszej jest dniem szczególnym. Te materiały dokumentują udział Polaków, w tym także pracowników i studentów naszej szkoły w walce z okupantem. Powinny one służyć temu, by młode pokolenia Polaków, w tym także studentów SGGW zawsze pamiętały, co było kiedyś i by pamięć o tamtych czasach pozwoliła młodemu pokoleniu budować pewien wzorzec Polaka, by w sposób prosty definiowali patriotyzm - budować wtedy, kiedy budować trzeba, a walczyć wtedy, kiedy występuje ku temu potrzeba" - powiedział podczas uroczystości przekazania dokumentów rektor SGGW Alojzy Szymański.

Naczelny dyrektor Archiwów Państwowych Sławomir Radoń dziękując za przekazane archiwalia podkreślił, że znalezisko to ma charakter szczególny. "Z okresu II wojny posiadamy niewielką ilość dokumentów, dlatego te archiwalia stanowią naprawdę bezcenne znalezisko" - mówił Radoń.

Przedstawiciel żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Zbigniew Kucewicz dodał, że dla niego i jego kolegów odnalezione materiały mają ogromną wartość. "Mamy nadzieję, że te dokumenty odnajdą naszą dobrą historię, która została nam zabrana i zastąpiona złą. Cieszymy się, że te materiały pozwolą powiedzieć więcej prawdy, której jeszcze brakuje" - zaznaczył Kucewicz.

Podczas uroczystości dyrektor Archiwum Akt Nowych Tadeusz Krawczak przekazał także rektorowi SGGW kopię dokumentu Rady Regencyjnej z 1918 roku powołującego Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego.

Obecnie szafa, w której ukryte były archiwalia, znajduje się w Muzeum Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Same dokumenty po uporządkowaniu, poddaniu konserwacji i skatalogowaniu mają już w tym roku być udostępniane w czytelni Archiwum Akt Nowych. (PAP)


ostatnia zmiana: 2016-09-02
Komentarze
Polityka Prywatności