Prof. Szymon Rudnicki laureatem Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej

Prof. Szymon Rudnicki został laureatem tegorocznej nagrody im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, przyznawanej przez Żydowski Instytut Naukowy YIVO w Nowym Jorku autorom najlepszych publikacji odzwierciedlających wkład Żydów polskich w kulturę polską.

Nagroda została ustanowiona przez profesora Jana Karskiego w 1992 roku. Jej wysokość to 5 tys. dolarów. Jak poinformowali przedstawiciele Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, tegorocznego laureata nagrody wybrał komitet konkursowy, w skład którego wchodzili: prof. Jerzy Tomaszewski, prof. Feliks Tych, dr Eleonora Bergman w imieniu Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz dr Carl J. Rheins i Marek Web w imieniu YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku.

Prof. Szymon Rudnicki urodził się w Wilnie w 1938 roku. Jest profesorem historii na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie od wielu lat naucza i pracuje naukowo w Instytucie Historycznym. W latach 1973-1987 był zastępcą dyrektora Instytutu, a także prodziekanem. Jest autorem prac monograficznych i dużej ilości artykułów w periodykach historycznych i wydawnictwach popularnych w Polsce, Izraelu, Niemczech, Rosji i USA. Naczelnym tematem badań prof. Rudnickiego jest rozwój ideologii prawicowych i działalność ugrupowań prawicy polskiej w pierwszej połowie XX wieku. Do jego monografii należą m.in.: "Narodowa Demokracja w Warszawie, 1918-1939" (1972 r.), "Działalność polityczna konserwatystów polskich, 1918-1926" (1981), "Obóz Narodowo-Radykalny. Geneza i działalność" (1985).

Ważne miejsce w pracy badawczej prof. Rudnickiego zajmuje kwestia żydowska w Polsce i stosunki polsko-żydowskie, głównie w okresie międzywojennym. W jego twórczości znajdują się publikacje na temat mniejszości narodowych, antysemityzmu w programach skrajnej prawicy (antysemityzm totalny), numerus clausus, rytualnego uboju, stosunku Sanacji do kwestii żydowskiej, antyżydowskiego ustawodawstwa w II Rzeczpospolitej i żydowskiej reprezentacji poselskiej w Sejmie. Temu ostatniemu tematowi poświęcona jest najnowsza monografia profesora "Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej" (2003 r.). Książka ta w 2004 roku została wyróżniona Nagrodą KLIO I stopnia. Prof. Szymon Rudnicki jest również związany z Żydowskim Instytutem Historycznym; od 1988 roku jako członek kolegium "Biuletynu ŻIH", a następnie "Kwartalnika Historii Żydów". Jest także członkiem Rady Archiwalnej przy Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, członkiem Komitetu Redakcyjnego i Rady Naukowej Polskiego Słownika Biograficznego oraz innych instytucji społeczno- naukowych w kraju i zagranicą. Pomysłodawca i fundator przyznanej Rudnickiemu Nagrody - profesor Jan Karski - był w czasie wojny kurierem rządu polskiego w Londynie. Z okupowanej Polski przedostał się na Zachód i przekazał rządom alianckim informacje o postępującej zagładzie ludności żydowskiej w Polsce dokonywanej przez okupantów niemieckich. Zmarł 15 lipca 2000 roku. Omawianą Nagrodę ufundował dla uhonorowania pamięci swej żony - Poli Nireńskiej, tancerki i choreografki, która w czasie wojny jako jedyna uratowała się z ponad siedemdziesięcioosobowej rodziny żydowskiej. W poprzednich latach laureatami Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej byli: Eugenia Prokop-Janiec, Jerzy Ficowski i Michał Friedman, Marek Rostworowski, Henryk Grynberg, Ruta Sakowska, Jerzy Tomaszewski, Hanna Krall, Maria i Kazimierz Piechotkowie, ks. Stanisław Musiał, Leszek Hońdo, Michał Jagiełło, Monika Adamczyk-Garbowska, Jan Jagielski, Joachim Russek i Joanna Tokarska-Bakir. (PAP)

ostatnia aktualizacja: 2008-08-29