22 kwietnia - podczas Gali Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich w Bibliotece Narodowej - w Warszawie zostaną zainicjowane obchody 200-lecia urodzin Samuela Orgelbranda -warszawskiego wydawcy, drukarza i księgarza, jednego z najznakomitszych XIX-wiecznych polskich wydawców, edytora 28-tomowej Encyklopedii Powszechnej, której pierwszy tom ukazał się 150 lat temu.
W ramach obchodów jubileuszowych w październiku imieniem Orgelbranda zostanie nazwany skwer na Mariensztacie, gdzie mieściła się kiedyś - nie zachowana do dzisiaj - jedna z najnowocześniejszych w naszej części Europy drukarni - drukarnia Orgelbranda. W tym samym czasie Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego zorganizuje konferencję naukową poświęconą dorobkowi sławnego wydawcy i drukarza.
Wydanie pierwszej edycji Encyklopedii (pierwszy tom ukazała się w roku 1859, ostatni w 1868 - roku śmierci wydawcy) zajęło Orgelbrandowi 10 lat. Mimo trudnych warunków (carska cenzura, Powstanie Styczniowe) Encyklopedia miała w najlepszych latach ok. 3 tys. prenumeratorów. Poniesione przez Orgelbranda koszty oszacowano na kwotę 120 tys. rubli. Jak powiedział Krzysztof Kaleta ze Stowarzyszenia Księgarzy Polskich na konferencji prasowej inaugurującej tegoroczne święto książki, o wielkości tej sumy wiele mówi porównanie - Karol Scheibler, znany łódzki fabrykant wybudował w XIX wieku szpital na 40 łóżek za kwotę 150 tys. rubli.
Synowie Samuela - Hipolit i Mieczysław - dwukrotnie wydali Encyklopedię po śmierci ojca w 12 tomach. Na przełomie wieków wyszła jej jeszcze 18-tomowa edycja, a w latach 80. XX wieku jej reprint.
Ale Orgelbrand to nie tylko Encyklopedia, to także różnego rodzaju powieści, podręczniki, popularne romanse. Łącznie oficyna Orgelbranda (zespół liczył 180 osób) wydała ponad 500 tytułów, w tym 30 powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz komedie Fredry, a także prawie sto tytułów książek w języku hebrajskim, m.in. wraz z dwudziestotomowym, pierwszym w Polsce kompletnym "Talmudem Babilońskim", który sprzedawany był również poza granicami zaboru rosyjskiego.
Orgelbrand wydawał również czasopisma, m.in. poczytne, doskonale redagowane czasopismo naukowo-literackie "Biblioteka Warszawska", a w roku 1842 założył pierwsze na ziemiach polskich prenumerowane przez gminy czasopismo dla ludu, tygodnik "Kmiotek".
PAP - Nauka w Polsce
poleca:
