Całkiem nowy Stary Radom

Utworzenie Parku Kulturowego obejmującego w horyzoncie czasowym okres od pierwszego osadnictwa słowiańskiego w dolinie rzeki Mlecznej aż do Starego Miasta lokowanego na prawie średzkim, ma również swoje uzasadnienie historyczne. Dodatkowym argumentem przemawiającym na rzecz takiego postępowania jest fakt, że całe Stare Miasto od 1989 roku objęte jest strefą ścisłej ochrony konserwatorskiej. Nie istnieje więc problem dodatkowych niedogodności dla mieszkańców, związanych z ustanowieniem na tym terenie Parku Kulturowego. Połączenie organizmu Starego Miasta z założeniami skansenowo-parkowo-rekreacyjnymi doliny Mlecznej ułatwi rewitalizację Starego Miasta i spowoduje znaczący wzrost jego atrakcyjności zarówno dla osób przyjezdnych – turystów, jak i mieszkańców.

Obecne władze miasta dążą do zagospodarowania terenu uwzględniającego trzy aspekty: kulturowo-krajobrazowy, archeologiczny oraz archeologiczno-przyrodniczy. Naczelna ideą jest jak najpełniejsze zachowanie wartości kulturowych terenu, powstrzymanie jego degradacji, dążenie do wyeksponowania znaczenia historycznego i przyrodniczego terenu oraz stworzenie warunków do udostępnienia terenu publiczności jako terenów edukacyjno-rekreacyjnych dla radomian.

 

Planowany park kulturowy ma objąć środkową część korytarza zieleni wyznaczanego od południowego zachodu na północo-północny wschód przepływem Mlecznej.

 

Podstawowe postulaty ochrony Parku Kulturowego „Stary Radom”:

- zachowanie następstwa krajobrazu kulturowego, poczynając od rzeki Mlecznej, przez grodzisko Piotrówka, do Starego Miasta włącznie. Krajobraz ten, w dolnej części wczesnośredniowieczny, w górnej – średniowieczny, zasługuje na eksponowanie i promowanie. Praktycznie cały ten obszar będzie związany z projektowanym skansenem archeologicznym.

 

-zachowanie fragmentów naturalnej roślinności doliny rzeki Mlecznej przy staraniu o ochronę istotnych stanowisk fauny i flory na tym terenie wraz z częściową renaturalizacją rzeki Mlecznej oraz dążenie do uznania szczególnie wartościowych fragmentów doliny za użytki ekologiczne, 

 

- zapewnienie przepływności rzeki Mlecznej i ograniczenie jej zanieczyszczenia

 

- stworzenie nowej, dodanej wartości harmonizującej z pozostałymi częściami Parku Kulturowego przez umiejscowienie w części południowo-zachodniej terenu parku rekreacyjnego nawiązującego wzorami do XIX-wiecznej koncepcji zagospodarowania, z uwzględnieniem współczesnych potrzeb związanych z czynnym wypoczynkiem (boiska sportowe) oraz rekreacją dzieci (place zabaw)

 

- odtworzenie w jak najpełniejszy sposób Starego Ogrodu – najstarszego w Radomiu parku publicznego i połączenie go trasą pieszo-rowerową wzdłuż rzeki Mlecznej ze skansenem archeologicznym

 

- stworzenie skansenu archeologicznego ukazującego początki Radomia, zmierzanie do rekonstrukcji obiektów archeologicznych oraz do częściowego ukazania pierwotnego wyglądu grodziska Piotrówka.

 

Koncepcje zagospodarowania doliny rzeki Mlecznej na odcinku od ul. Maratońskiej do Okulickiego jako tereny zielone pojawiały się od szeregu lat. 

Nowym impulsem do prac na rzecz ochrony tego terenu zielonego stała się inicjatywa prezydenta Radomia zmierzająca do stworzenia Parku Kulturowego ”Mleczna”.

W zgodnej opinii ekspertów: architektów-urbanistów, archeologów i przyrodników, dolina Mlecznej powinna stać się kolejnym, zagospodarowanym terenem zielonym miasta Radomia.

 

Warto tu zwrócić uwagę na niedobór terenów zielonych o charakterze rekreacyjno-edukacyjnym w mieście. Stworzenie planowanego parku podwoi obecny stan posiadania takich terenów przez mieszkańców miasta. W obecnej chwili łączna powierzchnia parków w Radomiu to zaledwie 50 ha (w tym 3 parki wpisane do rejestru zabytków o łącznej powierzchni 23,35 ha). Inaczej mówiąc, na głowę mieszkańca przypada ok. 2,2 m. kw. powierzchni parkowej.

 

Utworzenie Parku Kulturowego jest przedsięwzięciem o daleko idących, pozytywnych konsekwencjach. Wśród nich należy wymienić w pierwszej kolejności:

- poprawę klimatu Radomia przez drożność przepływu powietrza przez miasto, skutkującą zmniejszeniem problemu tzw. niskiej emisji w mieście oraz przez naturalne działanie terenów zielonych (asymilacja CO2 i produkcja O2)

 

- złagodzenie negatywnych konsekwencji płynących z intensywnej urbanizacji (redukcja hałasu, możliwość wypoczynku na terenach zielonych przez mieszkańców, poprawa zdrowia fizycznego i samopoczucia mieszkańców)

 

  - funkcje edukacyjne płynące z utworzenia w ramach Parku Kulturowego skansenu archeologicznego dokumentującego początki Radomia, i rezerwatu przyrodniczo-edukacyjnego na terenie Parku,

 

- funkcje rekreacyjne i społeczne płynące ze stworzenia części spacerowo-rekreacyjnej Parku (alejki spacerowe, boiska sportowe, place zabaw dla dzieci

 

- stworzenie naturalnego miejsca, w którym mogłoby koncentrować się życie miasta (imprezy o charakterze festynów w części rekreacyjnej, imprezy o charakterze tematycznym w części przyrodniczej i archeologicznej

 

- zmniejszenie przestępczości lokalnej poprzez stworzenie dużego obszaru oświetlonego, patrolowanego i objętego monitoringiem,

 

- szansa na promocję miasta dzięki działalności naukowej związanej ze skansenem archeologicznym

 

- szansa na podniesienie jakości turystycznej Radomia poprzez stworzenie dwóch tras turystycznych pieszo-rowerowych: pierwszej, łączącej ze sobą poszczególne założenia lokacyjne począwszy od Piotrówki, przez Stare i Nowe Miasto, a skończywszy na mieście XIX-wiecznym a drugiej – częściowo istniejącej, łączącej Las Kapturski z Muzeum Wsi Radomskiej a przechodzącej wzdłuż granicy projektowanego Parku

 

- harmonijne scalenie dwóch części miasta i stworzenie wspólnego dla obu części terenu wypoczynku i edukacji.

 

W związku z istnieniem na terenie planowanego Parku zabudowy  współczesnej po stronie północno-zachodniej, dodatkowym elementem odgraniczającym tereny zielone Parku od tej części  ma być wysoki bulwar z ograniczonym ruchem kołowym, ścieżką rowerowo-rolkową i chodnikiem dla pieszych, biegnący równolegle do ul. Garbarskiej na granicy działek.