W obiektywie wroga - niemieccy fotoreporterzy w okupowanej Warszawie

250 zdjęć wykonanych w Warszawie podczas II wojny światowej przez Kompanie Propagandowe Wehrmachtu i Waffen-SS zostanie zaprezentowanych na wystawie "W obiektywie wroga. Niemieccy fotoreporterzy w okupowanej Warszawie (1939-1945)", która 4 września zostanie otwarta w Domu Spotkań z Historią (DSH) w Warszawie

Ekspozycję przygotowali Danuta Jackiewicz i Eugeniusz Cezary Król. Fotografie pochodzą ze zbiorów Archiwum Fotograficznego Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie oraz Archiwum Federalnego w Koblencji. "Zdjęciom towarzyszy komentarz historyczny autorów uzupełniony fragmentami dokumentów, dzienników (m.in. Wilma Hosenfelda, Józefa Goebbelsa), wspomnieniami mieszkańców Warszawy, a także artykułami z gazet z okresu okupacji, reprodukcjami plakatów i afiszów" - informuje Agata Kwiek z DSH.

Zdjęcia, ułożone chronologiczno-tematycznie, ukazują historię miasta w latach wojny i okupacji. Wiele z nich zostanie zaprezentowanych po raz pierwszy. Poszczególne rozdziały ekspozycji dotyczą: kampanii wrześniowej i zniszczeń Warszawy, represji wobec ludności polskiej i żydowskiej, życia codziennego w okupowanym mieście – zarówno po stronie „aryjskiej", jak i w getcie (do jego likwidacji po powstaniu w 1943 roku), Powstania Warszawskiego, zagłady Warszawy od października 1944 do stycznia 1945. „Intencją autorów było udostępnienie w większości nieznanych w Polsce zdjęć PK celem wzbogacenia ciągle jeszcze skromnego przekazu ikonograficznego na temat dziejów Warszawy w latach wojny i okupacji. Na wystawie można odnaleźć zarówno wiarygodne świadectwa ukazujące zniszczenia stolicy i życie codzienne jej mieszkańców (udokumentowane m.in. przez Joe J. Heydeckera, laboranta jednej z KP, który w chwilach wolnych od służby fotografował w getcie. Po upadku Powstania Warszawskiego wykonał serię unikalnych zdjęć centrum miasta tuż przed totalnym wyburzeniem), jak i zdjęcia zmanipulowane, świadczące o zamiarze przedstawienia polskiej i żydowskiej ludności w niekorzystnym świetle - informuje prof. Eugeniusz Cezary Król. - Rzecz oczywista, fotografie wykonane przez członków PK nie uwzględniały przejawów oporu społeczeństwa pod okupacją. Można natomiast odnaleźć w nich wizualne świadectwa represji i terroru, przedstawianych jako zaprowadzanie ładu i porządku".

Patronat nad wystawą sprawują prezydent m. st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz i burmistrz Berlina, Klaus Wowereit. Ekspozycja została zorganizowana przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Ekspozycję można oglądać do 2 listopada 2008 w Domu Spotkań z Historią, ul. Karowa 20 w Warszawie. Wstęp wolny.

Jak przypomina DSH, Kompanie Propagandowe tworzono od 1938 roku przy armiach Wehrmachtu (wojska lądowe, lotnictwo, marynarka wojenna) z zadaniem dokumentowania wydarzeń wojennych zgodnie z polityką propagandową Trzeciej Rzeszy. Kilka PK działało od września 1939 na terenie Polski, dostarczając do mass mediów niemieckich materiały akustyczne (nagrania radiowe), wizualne (fotografie, filmy, rysunki, obrazy) i pisane (artykuły, powieści, itp.). Celem PK było przedstawienie Polaków i Żydów jako istot rasowo „niepełnowartościowych”, nadających się jedynie do pracy fizycznej, a w dalszej perspektywie do wyniszczenia. Warszawa, zgodnie z ideologią nazistowską, to „prastare” miasto niemieckie, doprowadzone przez Polaków i Żydów do upadku, z którego wydobędzie je niemieckie kierownictwo, zaprowadzające ład i porządek. Dla udokumentowania tych tez wykonano wiele zdjęć, pokazujących np. zabytki Warszawy wzniesione za czasów saskich. Szczególna manipulacja dotyczyła mieszkańców getta. Zdjęcia tam zrobione miały pokazywać z jednej strony wystawne życie żydowskiej burżuazji, z drugiej zaś przestępczość, zaniedbanie i brud jako elementy naturalnego środowiska polskich Żydów.

Dom Spotkań z Historią (DSH) – instytucja kultury m.st. Warszawy – zajmuje się upowszechnianiem historii Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku, ze szczególnym akcentem na skutki nazizmu i komunizmu. Organizuje wystawy, projekcje filmowe, spotkania ze świadkami, seminaria, warsztaty edukacyjne, prowadzi prace badawcze, tworzy, opracowuje i udostępnia komputerowe bazy danych, zbiory ikonograficzne, filmowe, fonograficzne oraz prowadzi działalność wydawniczą. Swoje zasoby udostępniania bezpłatnie. DSH ściśle współpracuje z Ośrodkiem KARTA oraz innymi organizacjami i środowiskami w kraju i za granicą, m. in. z Instytutem Pamięci Narodowej, Instytutem Studiów Politycznych PAN; Instytutem Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie; Ośrodkiem Badań, Informacji i Upowszechniania Memoriał w Moskwie, Instytutem Badań nad Totalitaryzmem im. Hannah Arendt w Dreźnie i Fundacją Körbera w Hamburgu. Więcej informacji na: www.dsh.waw.pl PAP

ostatnia aktualizacja: 2008-08-31