Rozmowy o młodzieży, wolności słowa, rewolucji cyfrowej i innych uzbeckich reformach

Na początku lutego w Warszawie przebywała delegacja uzbeckich parlamentarzystów. Oprócz oficjalnych spotkań w Sejmie i Senacie odbyło się również forum dyskusyjne „Nowy Uzbekistan – nieodwracalne reformy”. Gościny dla uczestników debaty użyczyła Ambasada Republiki Uzbekistanu. W jej trakcie mówiono m.in. o uzbeckiej młodzieży, która stanowi 65% tamtejszego społeczeństwa oraz o rewolucji cyfrowej jaka odbywa się w tym kraju.

W trakcie spotkania z przedstawicielami polskich środowisk kultury, nauki i gospodarki rozmawiali: Dilorom Fayzieva, przewodnicząca Komisji Parlamentu Uzbekistanu ds. Spraw Międzynarodowych i Stosunków Międzyparlamentarnych, Asadjan Khodjaev dyrektor Agencji Informacji i Komunikacji Masowej Administracji i Prezydenta Uzbekistanu, Tillabaev Mirzatillo, pierwszy zastępca dyrektora Narodowego Centrum Praw Człowieka oraz Amirsaid Agzamkhodjaev, ambasador Republiki Uzbekistanu w RP.

Rewolucja cyfrowa i wolność słowa

Asadjon Khodjaev, dyrektor Agencji Informacji i Komunikacji Masowej Uzbekistanu poinformował zebranych o przemianach, jakie zaszły w ostatnich latach w sferze społecznej. W ciągu 7 lat nastąpiły znaczące zmiany w polityce wewnętrznej, w rozwoju gospodarczym, w sferze socjalnej oraz w obrębie kultury. Jednym z elementów przemian jest wprowadzenie wolności słowa i praw człowieka.

W okresie sowieckim wolność słowa i swobodnej wypowiedzi była ograniczona. W czasie urzędowania pierwszego prezydenta, pomimo deklaracji liberalizacji polityki wolności słowa, realnych zmian w tym zakresie nie było. W ciągu ostatnich 7 lat zmieniła się polityka we wszystkich sferach życia, w tym w zakresie masowej komunikacji.

- Postawiliśmy sobie zadanie, żeby z każdym rokiem w sposób ewolucyjny będziemy wprowadzać zmiany w zakresie komunikacji społecznej m.in. poprzez rozwój wymiany informacji za pomocą nowych technologii. Nie można dokonać rozwoju kraju bez wprowadzenia demokratycznych zasad funkcjonowania państwa, a jedną z nich jest wolność słowa. Wiemy, że nie byłoby rozwoju Polski bez wprowadzenia wolności słowa. Bierzemy z Was przykład i wdrażamy to, co najlepsze z Waszej polityki w tym zakresie – powiedział Asadjon Khodjaev.

W latach 2020 – 2023 ilość wydarzeń prasowych wzrosła z 766 do 1070, a liczba briefingów z dziennikarzami zwiększyła się z 103 do 521. Jeśli chodzi o ilość zarejestrowanych środków masowego przekazu to w latach 2016 – 2023 ich ilość wzrosła z 1514 do 2257 (+49%). Co prawda o 13% zmniejszyła się ilość tytułów gazet codziennych, ale za to o 159 % wzrosła ilość wydawanych magazynów (z 309 do 802). O 25% zmniejszyła się ilość stacji radiowych z 35 do 26, ale za to zwiększyła się liczba stacji telewizyjnych z 65 do 86 (+32%).

Największe zmiany zaszły w sferze komunikacji internetowej. Ilość portali wzrosła z 395 do 716 (+81%). Zwiększyła się liczba aktywnych bloggerów z 50 do 1200 (+2400%). Od 2017 do 2023 r. liczba użytkowników internetu wzrosła z 14,7 mln do 31 mln (Uzbekistan ma 35 mln mieszkańców). Najpopularniejszymi platformami internetowymi są Facebook – 8,9 mln użytkowników, Istagram – 8 mln użytkowników You Toube, Tik Tok, Telegram (rosyjska platforma internetowa) – 28,9 mln użytkowników, OK – 19,2 mln użytkowników. Odnotowano w tym czasie również znaczący przyrost uzbeckich domen (.uz) z 30 000 do 1300 000. Tak dynamiczny rozwój komunikacji internetowej wynika z faktu, że 65 % społeczeństw to młodzież w wieku do 29 lat. Oni bardzo szybko poznają nowe technologie i nowe narzędzi komunikacji. Wykorzystują technologie internetowe nie tylko dla rozrywki, ale także w swojej pracy zawodowej.

Następuje gwałtowna cyfryzacja Uzbekistanu. Instytucje państwowe, samorządowe i administracja wprowadza standardy funkcjonowania cyfrowej demokracji (załatwianie spraw przez internet). Wraz z rozwojem wykorzystywania internetu powstają jednak zagrożenia wynikające z rozprzestrzeniania dezinformacji i publikacją niepożądanych treści.

Asadjon Khodjaev wskazał również na chęć intensyfikacji wymiany informacji pomiędzy Uzbekistanem i Polską i ich instytucjami. To pomoże w lepszym wzajemnym poznania się i zintensyfikuje wymianę kulturalną oraz współpracę gospodarczą.

Sentymenty i współpraca gospodarcza

Na wstępie swojej wypowiedzi Pan Ambasador podkreślił, że Polska jest dla Uzbekistanu ważnym, perspektywicznym i długoterminowym partnerem w Europie. Związki pomiędzy naszymi krajami mają charakter historyczny i kulturalny. W Uzbekistanie ciągle żywa jest pamięć o Polskiej Armii tworzonej w ZSRR, która w 1942 r. pod dowództwem gen. Władysława Andersa wyruszyła z terytorium Uzbekistanu przez Iran do Włoch.

- Mogę go nazwać pierwszym polskim ambasadorem w Uzbekistanie - powiedział o gen. Władysławie Andersie - Amirsaid Agzamkhodjaev, Ambasador Uzbekistanu.

Pomimo że polska piosenkarka Anna German nie żyje już od 42 lat, to ciągle cieszy się w Uzbekistanie dużą popularnością. Być może nawet większą niż w Polsce. Co roku w Taszkencie odbywa się „Międzynarodowy Festiwal Piosenki - Anna German”. W tym roku odbędzie się już dziesiąta edycja tej imprezy.

-Obecne stosunki uzbecko-polskie to nie tylko sentymenty. To także owocna współpraca gospodarcza. Wymiana handlowa pomiędzy naszymi krajami wynosi ok. 600 mln $. To nie dużo, ale z roku na rok jest ona coraz większa. Od marca rozpoczną się regularne loty realizowane przez Polskie Linie Lotnicze LOT pomiędzy Warszawą i Taszkientem. Będą się one odbywać trzy razy w tygodniu i z pewnością dadzą nowy impuls do zacieśnienia współpracy – poinformował Amirsaid Agzamkhodjaev.

Nowy Uzbekistan – nieodwracalne reformy

Dilorom Fayzieva, przewodnicząca Komisji Parlamentu Uzbekistanu ds. Spraw Międzynarodowych i Stosunków Międzyparlamentarnych poinformowała zebranych o reformach, jakie od kilku zachodzą w Uzbekistanie. Dotyczą one różnych dziedzin życia: polityki, gospodarki, sfery socjalnej. Od 2017 do 2022 roku realizowana była strategia rozwoju Uzbekistanu, która przyniosła wiele zmian w funkcjonowaniu kraju. Obecnie realizowany jest kolejny etap reform wdrażany zgodnie z nową strategią, której efektem ma być dalszy rozwój gospodarczy Uzbekistanu i podniesienie standard życia mieszkańców kraju. Reformy odbywają się pod hasłem Nowy Uzbekistan – nieodwracalne reformy.

W ubiegłym roku w wyniku przeprowadzonego referendum znowelizowano konstytucję Uzbekistanu i odbyły się wybory prezydenckie. Zwyciężył w nich dotychczasowy prezydent - Shavkat Mirziyoyev.

- Uzbekistan dąży do pogłębienia współpracy z Unią Europejską, a Polska jest jednym z kluczowych partnerów dla rozwoju działań Uzbekistanu w tym zakresie. Ostatnie lata charakteryzują się dużą dynamiką wymiany handlowej oraz zwiększającymi się inwestycjami polskich firm w Uzbekistanie. Widzimy dużo możliwości dalszego rozwoju dwustronnej współpracy. Nasz przyjazd do Warszawy ma służyć dalszemu pogłębieniu partnerstwa i współdziałania – powiedziała Dilorom Fayzieva.

- W ostatnim czasie dobrze układa się współpraca z polskim Sejmem i Senatem. Grupy parlamentarne obu krajów współpracują, żeby zbliżyć nasze cele i idee podyktowane wymogami współczesności i dnia dzisiejszego m.in. w sferze energetyki, zielonej ekonomiki i zielonego rozwoju dodała Dilorom Fayzieva.

Sfera praw człowieka

O przemianach zachodzących w sferze reform społecznych mówił podczas forum w ambasadzie Mirzatillo Tillabaev, pierwszy zastępca dyrektora Narodowego Centrum Praw Człowieka Uzbekistanu. Wskazał on, że znowelizowana niedawno konstytucja Uzbekistanu. Ma ona służyć rozwojowi kraju, wprowadzaniu demokratycznych standardów życia społecznego i praw człowieka.

Podkreślił, że coraz większą uwagę zwraca się na wdrażanie wymogów ekologii we wszystkich sferach życia. Nastąpił gwałtowny rozwój komunikacji internetowej. Intensyfikowane są działania humanitarne w stosunku do różnych środowisk społecznych. Niezwykle ważna jest kwestii polityki społecznej wobec młodzieży, która stanowi znaczący odsetek społeczeństwa Uzbekistanu (65%). Istotna rolę ma również wprowadzanie i respektowanie praw człowieka.

Realizowane są zasady państwa świeckiego, jednak zapewniony jest swobodny rozwój religii. Polska diaspora ma swoje centra kulturalne w różnych regionach Uzbekistanu. Intensyfikowane są działania w zakresie ochrony dziedzictw kulturalnego, edukacji kulturalnej i promocji kultury. Rozwija się międzynarodowa wymiana w sferze edukacji, nauki i kultury. Uzbecka młodzież ma możliwość studiowania za granicą. Szacuje się, że kilka tysięcy młodych Uzbeków ksztalci się m.in. w Polsce. Jednym z przykładów współpracy w sferze kultury jest odbywający się od dziesięciu lat w Taszkencie - „Międzynarodowy Festiwal Piosenki - Anna German”.

Jerzy Niemociński