MAGDALENA ABAKANOWICZ: W 85-lecie urodzin - wystawa

W 2015 roku przypada 85 rocznica urodzin jednej z najbardziej znaczących polskich artystek XX wieku. 50 lat temu rzeźbiarka otrzymała Grand Prix na Biennale w São Paolo. Na całym świecie Twórczość Magdaleny Abakanowicz utożsamiana jest z odważnym eksperymentowaniem z materią i z powagą tematów. To od jej nazwiska ukuto określenie: abakany. Od lat Abakanowicz znakomicie funkcjonuje w światowym obiegu sztuki. Podczas weneckiego Biennale wystawę skupiająca się na relacji między tłumem a jednostką pokazuje Fundacja Cini. Na wyspie San Giorgio w Wenecji pokazano ponad 100 rzeźb. To powrót do Wenecji, gdyż na Biennale Abakanowicz pokazywała już swoje prace od 1968 roku kilkakrotnie. W 2015 roku prace Abakanowicz pokazywane są także w Waszyngtonie, w ramach projektu skupiającego się na sztuce kobiet.

Publiczność warszawska tymczasem może zobaczyć w Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej cykl wyjątkowych gwaszy Magdaleny Abakanowicz. Ujawnia się w nich rzeźbiarskie myślenie artystki, umiejętność oddania za pomocą bardzo uproszczonych środków niezwykłego wolumenu, ale także moc znaczeniowa, jak w cyklu "Twarzy nie będących portretami". W tym wszystkim Abakanowicz zawiera trudną i niepokojącą opowieść o tym co najważniejsze: o ludzkiej egzystencji.

Magdalena Abakanowicz jest jedną z najbardziej cenionych polskich artystek współczesnych. Głównym motywem jej twórczości jest człowiek i jego kondycja we współczesnym świecie. Zajmuje się rzeźbą, która przekracza konwencjonalne ramy tej dyscypliny. Tworzy obiekty abstrakcyjne lub figuralne w oparciu o tkaninę, z wykorzystaniem także innych materiałów, jak kamień, drewno i brąz.

Światową sławę zdobyła cyklem przestrzennych tkanin zwanych abakanami, za które dostała główną nagrodę na Biennale w Săo Paulo (1965). W ten sposób zerwała z tradycją płaszczyznowości tkaniny przeznaczonej do dekoracji wnętrza. Swoje nowatorskie rzeźbiarskie podejście do tkaniny Magdalena Abakanowicz realizowała również w późniejszych pracach takich jak: "Alteracje" (1974-1975), "Głowy" (1973-75), "Plecy"(1976-1980), "Tłum I" (1986-87), "Ragazzi" (1990), "Infantes" (1992), "30 odwróconych" (1993-94),"7 figur tańczących" (2001-02).

Wiele projektów odnosi się do jej zainteresowania organicznością materii. Jednym z najbardziej znanych prac o tej tematyce było dzieło "Embriologia" - wykonane na Biennale w Wenecji w roku 1980.

Wiele przedsięwzięć, zwykle monumentalnych, Magdalena Abakanowicz zrealizowała w przestrzeni otwartej. Są to między innymi prace: "Sarkofagi w szklanych domach" (Francja, 1983-89),"Negev" (Izrael, 1987; siedem kamiennych kręgów), "Przestrzeń smoka" (Korea Płd, 1988; dziesięć metaforycznych głów zwierzęcych z brązu), "Zastygłe" (Japonia, 1993; czterdzieści figur z brązu),"Rękodrzewa" (USA, 1993; pięć metaforycznych drzew z brązu), "Przestrzeń nieznanego rozwoju" (Litwa, 1997-98; dwadzieścia dwie formy z betonu),"Kroczące" (USA, 1999; dwadzieścia figur z brązu), "Ptaki - Wiadomości Dobrego i Złego" (USA, 2001; sześć figur z aluminium),"Przestrzeń kamienia" (USA, 2002; dwadzieścia dwa głazy granitowe), "Rycerze Okrągłego Stołu" 2010 w warszawskim Parku Traugutta. Największą tego typu realizacją jest grupa 112 postaci wykonanych z żeliwa, zatytułowana "Nierozpoznani" (2002) w poznańskim parku na Cytadeli.

Niektóre jej prace mają również swój historyczny kontekst i są nawiązaniem do bieżących wydarzeń np. prace realizowane w latach 80. - "Klatka" (1981),"Anonimowe portrety" (1987) "Gry wojenne" (1989).

Urodzona w Falentach na Mazowszu, Magdalena Abakanowicz pozostaje związana z Warszawą, gdzie studiowała, mieszka i tworzy. Z myślą o Warszawie Magdalena Abakanowicz zaprojektowała cykl rzeźbiarski p.t. Rozdroże , który znajduje się w Parku Traugutta w Warszawie. W 2014 i 2015 roku prezentacje tej wybitnej warszawskiej rzeźbiarki pokazywane są w Waszyngtonie, Wenecji, Berlinie i Brukseli.

Artystka brała udział w najważniejszych światowych przeglądach sztuki:

· Międzynarodowe Biennale Tkaniny w Lozannie (od 1962 do 1976 roku i w roku 1985)

· Biennale Sztuki w Wenecji (1968, 1980, 1995),

· Biennale Sztuki São Paulo (1965)

· International Open Air Sculpture Biennial (1983)

· Biannale Sydney (1986)


Prace Abakanowicz brały udział w wielu międzynarodowych wystawach zbiorowych, m.in w:

· Ludwig Museum w Kolonii,

· Hiroshima City Museum,

· Museum Sonje w Kyongju (Korea),

· Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia w Madrycie,

· Muzeum Narodowym we Wrocławiu,

· Musée d'Art Moderne w Paryżu,

· Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku

· National Gallery of Art w Waszyngtonie,

· Marlborough Gallery w Nowym Jorku,

· Centrum Sztuki Współczesnej


Nagrody i odznaczenia

· Grand Prix 8. Biennale Sztuki, Sao Paulo (1965),

· Gottfried von Herder, Wiedeń (1979),

· Nagroda Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego, Nowy Jork (1982), Centrum Rzeźby, Nowy Jork (1993),

· Leonardo da Vinci, Meksyk (1997),

· Visionaries l, American Craft Museum, Nowy Jork (2000);

· Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1998),

· Krzyż Oficerski Orderu Sztuki i Literatury, Francja (1999),

· Order Zasługi dla Republiki Włoskiej (2000),

· Order Sztuki i Literatury, Paryż (2004);



Artystka otrzymała doktoraty honorowe m.in.:

· Royal College of Art, Londyn (1974),

· Rhode Island School of Design, Providence (USA, 1992)

· Akademia Sztuk Pięknych, Łódź (1997),

· Pratt Institute w Nowym Jorku(2000),

· Massachusetts College of Art w Bostonie (2001),

· School of the Art Institute, Chicago (2002).


Rzeźbiarka jest ponadto członkiem: Akademie der Kunste w Berlinie (od 1994), American Academy of Arts and Letters (od 1996), Sachsische Akademie der Kunste w Dreźnie (od 1998), Orden Pour le merite für Wissenschaften und Kunste w Berlinie (od 2000).