WIELKA WOJNA. 100. rocznica październik – grudzień 2014 r.; kino Iluzjon

W lipcu 2014 roku obchodziliśmy 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej - krwawego konfliktu zbrojnego, który zakończył 40-letni, bezprecedensowy w dotychczasowych dziejach Europy, okres pokoju. Trwająca ponad cztery lata wojna, nazywana również "wielką wojną" rozgrywała się nie tylko w Europie, lecz także w Afryce i Azji. Zakończony wygraną ententy konflikt pogrążył Europę na kilka lat w zapaści ekonomicznej, którą przezwyciężono dopiero w latach 20. XX wieku. To właśnie w rezultatach I wojny światowej tkwiły korzenie kolejnego, jeszcze większego, kataklizmu, jakim była II wojna światowa. "Wielka wojna" stała się cezurą odcinającą optymistycznie zapatrujący się na możliwości ludzkości wiek XIX od "okrutnego" stulecia XX.

W ciągu 100 lat jakie minęły od wybuchu "Wielkiej wojny", stała się ona inspiracją dla kolejnych reżyserów, którzy zobrazowali zarówno wydarzenia na froncie, jak i życie cywilów niezaangażowanych w działania zbrojne, ale mocno doświadczających wojennej zawieruchy. O wydarzeniach tych opowiadali m.in. G. W. Pabst, Stanley Kubrick, Ryszard Ordyński, Jean Renoir, Jerzy Kawalerowicz czy Steven Spielberg.

I wojna światowa była pierwszą wojną, w której kamery stale towarzyszyły uczestnikom, a zapis filmowy wykorzystywany był przez walczące strony do celów propagandowych. Popyt na wiadomości frontowe wpłynął też na status kina i rozwój gatunków filmowych. W znacznym stopniu to za sprawą wojny kino wyzbyło się swego wizerunku jarmarcznej rozrywki i stało narzędziem wzmacniania ducha patriotycznego, kreowania tożsamości narodowej, wręcz sztuką narodową, która tym samym może liczyć na państwowy mecenat, ale też musi podlegać państwowej cenzurze. Podczas wojny narodziła się również kronika filmowa (angielskie newsreels, niemieckie Wochenübersicht), rozumiana jako przegląd wiadomości z różnych miejsc. Stało się to dzięki francuskiej firmie Pathé, która jako pierwsza rozpoznała zapotrzebowanie zwykłych ludzi na zdobywaną w ten sposób wiedzę o wydarzeniach politycznych. Po I wojnie rozwinęło się także kino wojenne jako osobny gatunek i do dziś cieszy się ono wielkim szacunkiem krytyków i popularnością wśród widzów.

W 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej instytucje takie jak: Filmoteka Narodowa, Muzeum Historii Polski, Goethe Instytut, Instytut Francuski, Instytut Słowacki, Czeskie Centrum i Austriackie Forum Kultury, postanowiły zjednoczyć siły w przygotowaniu przekrojowego przeglądu filmowego opisującego losy targanego przez 4 lata zawieruchą wojenną świata. Rozpisany na trzy miesiące cykl ma w kilku blokach przedstawić najciekawsze propozycje filmowe zarówno fabularne, jak i dokumentalne wyprodukowane m.in. we Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Polsce. Przegląd składający się z fabuł (m.in. "Ścieżki chwały" Stanley Kubicka, "Towarzysze broni" Jeana Renoira czy "Gallipoli" Petera Weira) uzupełnią pokazy, nigdy dotąd nie prezentowanych w Polsce filmów dokumentalnych zawierających autentyczne materiały zarejestrowane w czasie wojny a udostępnione przez niemieckie i francuskie archiwa.

PLAN PROJEKCJI PAŹDZIERNIKOWYCH:

16 X (s); godz.: 19.00 Szaleńcy (My, Pierwsza Brygada) r. Leonard Buczkowski, Polska 1928 89'

seans z muzyką na żywo w wykonaniu Orkiestry Kameralnej pod batutą Rafała Rozmusa

17 X (s); godz.: 20.00 1914-1918 r. Jean Aurel, Francja 1962 91'

20 X (s); godz.: 20.00 Wieści z Wielkiej Wojny (Nachrichten vom Grossen Krieg 1914-1918) r. Alexander Kluge, Francja 2014 94' *

23 X (s); godz.: 20.00 Ścieżki chwały (Paths of Glory) r. Stanley Kubrick, USA 1957 84' *

seans poprzedzi prelekcja

28 X (s); godz.: 17.45 Gallipoli r. Peter Weir, Australia 1981 111' *

* seans z tablicą

PONADTO W PROGRAMIE PRZEGLĄDU:

Front zachodni 1918 (Westfront 1918) reż. Georg Wilhelm Past, Niemcy 1930 97'

Mata Hari reż.. George Fitzmaurice, USA 1931 91'

Signum Laudis reż.. Martin Hollý, Czechosłowacja 1980 84'

Towarzysze broni (La grande illusion) reż. Jean Renoir , Francja 1937 113'

Skrzydła (Wings) reż.. William A. Wellman, USA 1927 139'

Dobry wojak Szwejk (Dobrý voják Svejk) reż.. Karel Steklý, Czechosłowacja 1957 109'

Czas wojny (War Horse) reż.. Steven Spielberg, USA 2011 146'

Czarna żmija - sezon 4, 4 odcinki (Blackadder Goes Forth) reż.. Wielka Brytania 1989 120'

Jules i Jim (Jules et Jim) reż. François Truffaut, Francja 1962 105'

Bardzo długie zaręczyny (Un long dimanche de fiançailles) reż. Jean-Pierre Jeunet, Francja/USA 133'

Kobieta i obcy (Die Frau und der Fremde) reż. Rainer Simon, NRD 1985 87'

Żyła sobie baba (Zhila-byla odna baba) reż. Andrey Smirnov, Rosja 2011 150'

Dodek na froncie reż. Michał Waszyński, Polska 1936 85'

Łuk Erosa reż. Jerzy Domaradzki, Polska 1986 108'

Piękna nieznajoma reż. Jerzy Hoffman, Polska/Rosja 1993 87'

Austeria reż. Jerzy Kawalerowicz, Polska 1982 102'

Czterdziestu czterech (Styridsatstyri) reż. Paľo Bielik, Słowacja 1957

Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w programie

WYSTAWA:

Przegląd uzupełni multimedialna wystawa prezentowana w kinie Iluzjon, prezentująca unikatowe materiały historyczne przygotowana przez Muzeum Historii Polski.

Podstawą narracji wystawy będą losy Polaków w trakcie I wojny światowej. Opowieść o pierwszej wojnie rozpoczniemy od zarysowania pełnych narastającego niepokoju chwil czerwca i lipca 1914 r. Wzrost politycznego i społecznego napięcia przybliżą wspomnienia świadków przeczuwających wybuch wojny. W kolejnej części widzowie dowiedzą się o Polakach powoływanych pod koniec lipca 1914 r. w szeregi armii państw zaborczych oraz propagandzie mającej skłonić ich do entuzjastycznego poparcia ich polityki.

Zwiedzający poznają również pierwsze chwile wojny na ziemiach polskich widziane oczami zwykłych cywilów i niemieckich fotografów uwieczniających transporty rosyjskich jeńców w trakcie walk nad mazurskimi jeziorami. Nie zabraknie też relacji polskich żołnierzy walczących na trzech frontach wojny w Europie: wschodnim, zachodnim i służącego w Legii Cudzoziemskiej na pustyniach północnej Afryki.

Podsumowaniem narracji wystawy są znajdujące się w zbiorach Muzeum Historii Polski plakaty propagandowe poświęcone losom ludności Polskiej oraz odzyskaniu niepodległości.

Uzupełnieniem narracji będzie oś czasu dokumentująca chronologię najważniejszych wydarzeń z okresu 1914-1918 zarówno z ziem polskich, jak i Europy i świata.

Szczegóły na www.iluzjon.fn.org.pl oraz www.muzhp.pl

Kino Iluzjon; ul. Narbutta 50 a; 02-536 Warszawa

Kasa kina - 22 462 72 60; iluzjon.rezerwacje@fn.org.pl

Ceny biletów: 12 - 17 zł