Kartoteka

Z początku dostrzeżono w sztuce wypowiedź człowieka, który głęboko przeżył wojnę, a także obrazoburcze treści ujęte w nowatorskiej formie. Z biegiem lat ujawniały się coraz wyraźniej pokrewieństwa Kartoteki z dramatem romantycznym, wypełnionym poezją - i troską o ojczyznę.

 

W sztuce znalazło się wiele spraw poruszonych wcześniej przez Różewicza -poetę, a podmiot liryczny jego wstrząsających powojennych wierszy - wskazywano tu często na „Ocalenie” - był bez wątpienia punktem wyjścia dla konstruowania Bohatera Kartoteki. Był to rozbitek drugiej wojny, jeden z „zarażonych śmiercią”. Jednocześnie, co przybierało na znaczeniu w miarę kolejnych premier Kartoteki, ktoś ubezwłasnowolniony przez powojenny ustrój.

 

Niewiele jednak było wypowiedziane jednoznacznie, a diagnoza pisarza szybko okazała się uniwersalna. Ten Bohater był wieloznaczny i prekursorski. I dziś nietrudno o jego współczesną wersję: we wczesnej młodości walczył, a teraz jest wicedyrektorem administracyjnym Operetki Warszawskiej... Trwa głównie w pozycji horyzontalnej - na łóżku. Przez jego pokój przebiega wielkomiejska ulica. Pojawiający się goście zadają mu pytania, na które nie potrafi odpowiedzieć. Są to cienie przeszłości, może postaci ze snu, z różnych zaułków biografii i warstw pamięci Bohatera, z tradycji literackiej i teatralnej.

 

Różewicz chętnie określał Kartotekę jako „sztukę otwartą”, gdzie „każdy mógł niejako wejść w środek ze swymi sprawami”. Dla samego pisarza stała się modelem do ponownego układania: po dziesięciu latach opublikował odmiany tekstu, zaś w 1994 roku Kartotekę rozrzuconą, rezultat rozbicia i ułożenia na nowo tekstu sztuki, z kolejnymi dodatkami.

 

Kazimierz Kutz wyreżyserował w ubiegłym roku Kartotekę rozrzuconą dla Teatru Telewizji. Obecnie, ze Zbigniewem Zamachowskim w roli Bohatera, inscenizuje „prasztukę” Tadeusza Różewicza w Teatrze Narodowym.

 

przedstawienie trwa 1 h 20 min.

premiera 29 maja 1999

sala Bogusławskiego

 

Tadeusz Różewicz

KARTOTEKA

 

obsada

      

Bohater      Zbigniew Zamachowski

Matka        Teresa Budzisz-Krzyżanowska

Ojciec        Jan Englert

Chór Starców         

Starzec Pierwszy   Andrzej Blumenfeld

Starzec Drugi        Józef Duriasz

Starzec Trzeci       Zbigniew Bogdański (gościnnie)

Sekretarka Joanna Kwiatkowska-Zduń / Kinga Ilgner

Olga           Beata Ścibakówna

Wujek       

Górnik        Czesław Lasota (gościnnie)

Gość W Cyklistówce         Sławomir Federowicz

Gość W Kapeluszu Mirosław Konarowski

Pan Z Przedziałkiem         Jerzy Łapiński

Gruby         Maciej Kozłowski / Jacek Mikołajczak

Kelnerka     Katarzyna Taracińska

Pani Pierwsza        Sylwia Nowiczewska

Pani Druga Ewa Konstancja Bułhak

Tłusta Kobieta       Wiesława Niemyska

Dziewczyna          Magdalena Warzecha

Nauczyciel  Marek Barbasiewicz

Przyjaciel Z Dzieciństwa   Łukasz Lewandowski / Leszek Zduń

Chłop         Wojciech Malajkat / Paweł Tołwiński

Młody Mężczyzna   Artur Żmijewski / Radosław Elis (gościnnie)

Dziennikarz Arkadiusz Janiczek / Emilian Kamiński

reżyseria  Kazimierz Kutz

scenografia  Jerzy Kalina

opracowanie muzyczne  Mirosław Jastrzębski

 asystent reżysera  Mariusz Bieliński (Wydział Reżyserii Dramatu AT), Monika Powalisz (Wydział Reżyserii Dramatu AT)

 asystenci scenografa  Jadwiga Michalska, Anita Trzaskowska

 realizator światła  Krzysztof Trzaskowski

 realizator dźwięku  Rafał Barański

 inspicjent  Krzysztof Kuszczyk

 sufler  Alina Wieczorkówna

 

Teatr Narodowy