Przy drzwiach zamkniętych

Wspólna obecność staje się z czasem udręką. Cudze spojrzenie, które uniemożliwia kłamstwo, to najgorszy rodzaj kary za popełnione zbrodnie. Za każdym razem jeden z nich niszczy iluzję, jaką próbuje stworzyć dwoje pozostałych. Kim staje się dla nas drugi człowiek: wybawieniem czy przekleństwem?

W latach czterdziestych XX wieku sensacją intelektualną Europy stało się sformułowanie podstaw filozofii egzystencjalnej, co nie pozostało bez wpływu na ówczesną literaturę, także dramatyczną. Za ojca tego prądu uważa się J. P. Sartre’a. Ten filozof i publicysta był także autorem głośnych utworów scenicznych. Jan Kott, wybitny krytyk teatru naszych czasów, sukcesu upatrywał w dwóch wielkich tematach dramaturgii Sartre’a. O pierwszym z nich pisał, że to temat koniecznego wyboru pod pustym niebem. Nie ma Boga i nie ma Diabła; nie ma żadnych metafizycznych sankcji; każdy jest w ostatecznej instancji sam dla siebie własnym sędzią, każdy swoje życie musi przegrać, bo musi umrzeć. Ale dopóki żyje, może i musi wybierać. Jest przed samym sobą odpowiedzialny za wszelkie wybory, jakich dokonał i jakich nie dokonał. Za to, kim mógł być, kim się stał.

Niebo jest puste, ale nie jest pusta ziemia. Na ziemi są torturujący i torturowani. I oto jest drugi wielki temat Sartre’a: wyboru, jaki dokonuje się pod pustym niebem, ale dla ludzi i wśród ludzi. Ten drugi wybór odbywa się w świcie rzeczywistym, w którym granice wolności są określone przez całokształt warunków społecznych. Jesteśmy jednocześnie wolni i zdeterminowani, jak aktorzy grający w sztuce, której scenariusz sami układali. Ale… możemy zawsze nie przyjąć roli, jaką nam narzucono.

Za przykład tego drugiego tematu można uznać sztukę „Ladacznica z zasadami”, za pierwszego  – „Przy drzwiach zamkniętych” właśnie.

 (Fragment programu)

TEATR KONTRAPUNKT

Jean Paul Sartre

„Przy drzwiach zamkniętych”

przekład: Jan Kott

reżyseria, opracowanie dramaturgiczne, muzyczne i scenograficzne: Zbigniew Bogdański

scenografia: Paulina Sygnatowicz

obsada: Inez – Katarzyna Merska, Stella – Paulina Sygnatowicz, Garces – Jakub Dowgird / Michał Sporzyński, Kelner – Krzysztof Chyla / Jakub Dowgird / Michał Sporzyński

premiera: 21, 22 stycznia 2007 g. 19

Najbliższe spektakle:  2,3,4 marca g. 19.30 Natoliński Ośrodek Kultury, ul. Na Uboczu 3, wstęp wolny