Marzec 68. Pożegnania i powroty. Warsztaty dokumentalne

2.    Idea projektu:

Akty zbiorowego antysemityzmu inicjowane i organizowane w Polsce w marcu 1968 roku przez aparat komunistycznego państwa i późniejsza emigracja wielu tysięcy obywateli polskich pochodzenia żydowskiego stanowią do dziś jedno z najpoważniejszych obciążeń dla relacji polsko-żydowskich. W Polsce Ludowej, jak wiadomo, były tematem tabu. Od 1989 roku są przedmiotem systematycznych badań historyków próbujących uporządkować fakty i ustalić ich możliwie spójną, i obiektywną interpretację. To jednak nie wystarczy. Istnieje przecież ogromna sfera skumulowanych przez lata emocji, które domagają się ekspresji w innej formie, niż suche opracowania historyków.

Niniejszy projekt dotyczy właśnie tej bolesnej sfery prywatnej pamięci i emocji. Jego główną ideą jest wyłonienie kilkunastoosobowej grupy polskich i izraelskich studentów z kierunków humanistycznych, którzy przez rok pracowaliby razem zbierając materiały archiwalne i docierając do świadków ówczesnych wydarzeń. Przedmiotem poszukiwań byłyby m. in. amatorskie filmy i fotografie dokumentujące najbardziej dramatyczne momenty (np. rozstania na Dworcu Gdańskim w Warszawie), korespondencja pomiędzy parami przyjaciół, Polaków i Żydów, kontynuowana od 1968 do dziś, a także raporty polskiej służby bezpieczeństwa, która w ramach tzw. działań perlustracyjnych regularnie monitorowała korespondencję listowną pomiędzy Polską i Izraelem.

Zgromadzone przez studentów materiały staną się inspiracją do powstania autorskich prac w obrębie szeroko rozumianej sztuki faktu: od reportażu, opowiadania do dokumentu radiowego, fotograficznego czy zapisu video.

Najciekawsze materiały zostaną również wykorzystane do realizacji filmu dokumentalnego w reżyserii Macieja Drygasa, poświęconego losom Polaków i Żydów, których przyjaźni nie zniszczyła rozszalała historia.

3.    Cel projektu:

Projekt obejmuje organizację cyklu warsztatów dziennikarsko-archiwalnych prowadzonych przez filmowców, pisarzy, historyków, a także dziennikarzy i fotografików z Polski i Izraela z udziałem studentów z obu krajów. Warsztaty będą odbywały się w Polsce i Izraelu we współpracy z uczelniami wyższymi w Warszawie, Krakowie, Łodzi, Jerozolimie i Tel Aviwie. Zrealizowane przez studentów prace, które zostaną zaprezentowane podczas Sezonu Polskiego w Izraelu mają przybliżyć opinii publicznej tę trudną problematykę, wnieść nowe informacje do dyskusji historycznej, ale przede wszystkim zaangażować uczestniczącą w ich powstawaniu młodzież w kwestię polsko-żydowskiego dialogu. Zgromadzone materiały stworzą archiwum projektu, które po jego zakończeniu zostanie przekazane w depozyt Ośrodkowi Karta w Warszawie.

4.    Organizatorzy:

Organizatorami projektu są Instytut Adama Mickiewicza i Against Gravity. Projekt stanowi integralną część oficjalnego programu Sezonu Polskiego w Izraelu. Autorami projektu są Maciej Drygas i Mateusz Werner. Koordynatorem organizacji warsztatów w Izraelu jest Viola Wein. Producentem wykonawczym warsztatów jest Artur Liebhart (Against Gravity).

5.    Terminy:

Przygotowania – sierpień-listopad 2006

Cykl warsztatów – grudzień 2006 – grudzień 2007

Produkcja filmu – sierpień 2006 – marzec 2008