Przegląd filmów Andrieja Konczałowskiego 13-19 stycznia 2006

Andriej Konczałowski

Właść. Andriej Michałkow-Konczałowski, rosyjski reżyser, scenarzysta i producent. Urodził się 20 sierpnia 1937 roku w Moskwie. Syn poety Siergieja, starszy brat aktora i reżysera Nikity Michałkowa. Studiował w moskiewskim konserwatorium w klasie fortepianu, ukończył też WGIK w klasie Michaiła Romma. Już jego szkolny film Chłopiec i gołąb zdobył nagrodę na MFF w Wenecji. Jako scenarzysta współpracował m.in. przy filmach Andrieja Tarkowskiego - Mały marzyciel i Andriej Rublow. Gdy jego film Historia Asi Klaczinej...,  realistycznie pokazujący życie kołchozu, został zatrzymany przez cenzurę, zajął się adaptacjami klasyki literackiej, tworząc bardzo udane filmowe wersje dzieł Iwana Turgieniewa czy Antoniego Czechowa. W latach 80. zaczął realizować filmy w USA, w większości doceniane prze krytykę, jednak nie odnoszące sukcesów komercyjnych. Jego najsłynniejsze filmy z tego okresu to Uciekający pociąg oraz  Tango i Cash.

 

 

Program przeglądu w Kinie Muranów:

 

13 stycznia, piątek, godz. 20:00

Otwarcie przeglądu. Gościem będzie Andriej Konczałowski.

Pokaz filmu: Pierwszy nauczyciel

 

14 stycznia, sobota

godz.14:00, Historia Asi Klaczinej, która kochała, lecz za mąż nie wyszła

godz. 18:00, Szlacheckie gniazdo.

godz. 20:00, Wujaszek Wania.

 

15 stycznia, niedziela

godz. 13:00, Syberiada.

godz. 20:00, Kochankowie Marii.

 

16 stycznia, poniedziałek

godz. 20:00, Uciekający pociąg.

 

17 stycznia, wtorek

godz. 20:00, Kurka Riaba.

 

18 stycznia, środa

godz. 20:00, Dom wariatów.

 

19 stycznia, czwartek

godz. 20:00, Lew w zimie.

 

O filmach :

 

 

Dom wariatów

Dom durakov, Rosja/Francja, 2002, 104 min.

reżyseria i scenariusz: Andriej Konczałowski

 występują: Julia Wysocka, Eugenij Mironow, Sultan Islamow, Bryan Adams

nagrody: MFF Wenecja 2002 – Nagroda Specjalna Jury – Srebrny Lew, nagroda UNICEF; MFF Bergen 2002 - honorowe wyróżnienie Jury; MFF Cottbus 2003 – Dialog Award

Scenariusz filmu zainspirowały wydarzenia z wojny czeczeńskiej, które miały miejsce w 1995 roku. Wkrótce po jej wybuchu personel medyczny jednego ze szpitali psychiatrycznych w Inguszetii opuszcza placówkę, pozostawiając w niej wszystkich chorych na pastwę losu. Piękna Janna, jedna z pensjonariuszek szpitala, żyje łagodnymi rojeniami o ślubie z... rockowym wokalistą Bryanem Adamsem. Wkrótce jej marzenia zostaną skonfrontowane z brutalną wojenną rzeczywistością...

 

Historia Asi Klaczinej, która kochała, lecz za mąż nie wyszła

Istorija Asi Klaczinej, kotiraja ljubiła, da nie wyszła zamuż, ZSRR 1967 (premiera 1988), 99 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski scenariusz: Juri Klepikow

obsada: Ija Sawina (Asia), Michaił Kislow, Władimir Kryłow, Boris Parfjonow

nagrody: Nagrody Nika 1989 – nagroda za najlepszą reżyserię, nagroda za najlepszy scenariusz; MFF Berlin 1989 – nagroda FIPRESCI

Opowieść o nadwołżańskiej wiosce Biezwodnoje Konczałowski nakręcił w roku 1967. Główną bohaterką jest kucharka Asia, grana przez Iję Sawinę. Pozostałe postacie odtwarzali autentyczni kołchoźnicy, ludzie pogodni i sympatyczni, ale żyjący w biedzie i ciągle pogrążeni w kłopotach. To wystarczyło, by film znalazł się na półkach, a jego oficjalna premiera odbyła się dopiero 20 lat później.

 

Kurka Riaba

Kurochka Ryaba, Rosja / Francja 1994, 117min.

reżyseria: Andriej Konczałowski, scenariusz: Andriej Konczałowski, Wiktor Mereszko

obsada: Inna Czurikowa (Asia), Wiktor Michałow (Wasilij Nikiticz), Aleksander Surin (Stepan), Gienadij Jegoryczow (Czirkunow)

nagrody: MFF Tromso 1995 – Import Award 

W roku 1993 Konczałowski powrócił do wioski, znanej z Historii Asi Klaczinej, która kochała, lecz za mąż nie wyszła, by nakręcić film Kurka Riaba.

Aktorkę Sawinę, która odmówiła występu, twierdząc, iż film obraża Rosjan, zastąpiła w roli Asi równie znakomita Inna Czurikowa w otoczeniu tych samych, starszych o ćwierć wieku chłopów. Zgorzkniała Asia pędzi teraz bimber i sprzedaje jajka. Jak cała wieś, tęskni do czasu kołchozów, które w jej oczach uosabiały ład i porządek, fundament wszelkiej demokracji. Z kapitalizmu korzysta jak umie tylko początkujący gangster oraz właściciel tartaku, przez wieś uważanego za symbol bogactwa, a więc zła. „Chociaż moi bohaterowie są dziecinni, ciemni i ciągle pijani, to czuje się, mam nadzieję, że ich kocham” - mówił w wywiadzie dla magazynu „Film” Konczałowski.

 

Uciekający pociąg

Runway Train, USA / Izrael 1985, 111 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski, scenariusz: Edward Bunker, Djordje Milicevic, Paul Zindel na podstawie scenariusza Akiry Kurosawy

obsada: Jon Voight (Oscar „Manny” Manheim), Eric Roberts (Buck), Rebecca De Mornay (Sara)

nagrody: Złote Globy 1986 – nagroda dla najlepszego aktora w dramacie (Jon Voight)

Z więzienia na Alasce ucieka dwóch skazańców. Wkrótce docierają do biegnącej przez pustkowie linii kolejowej i wskakują do przejeżdżającego pociągu. Okazuje się jednak, że maszynista dostał zawału, a w lokomotywie jest tylko jego pomocnica, która nie potrafi zapanować nad pędzącą maszyną...

Pomysł Uciekającego pociągu zaczerpnięto ze scenariusza Akiry Kurosawy, a przed kamerą stanęli Jon Voight i Eric Roberts. Powstał niezwykły thriller, pełen typowego dla filmów akcji suspensu, ale wzbogacony o wiarygodne psychologicznie postacie protagonistów.

 

Kochankowie Marii

Maria's Lovers, USA 1984, 106 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski, scenariusz: Andriej Konczałowski, Gẻrard Brach, Paul Zindel, Marjorie David

obsada: Nastassja Kinski (Maria), John Savage (Ivan), Keith Carradine (Clarence), Anita Morris

Ivan powraca z japońskiej niewoli do rodzinnego Brownsville w Pensylwanii. Wojna odcisnęła w jego psychice straszliwe piętno, a w dodatku dowiaduje się, że Maria, jego dawna ukochana, jest teraz z kimś innym. Jednak dawne uczucie wraca z nową siłą. Niestety, okazuje się, że długa rozłąka zmieniła ich do tego stopnia, że nie potrafią być szczęśliwi. Pierwszy amerykański film Andrieja Konczałowskiego ukazuje dramatyczne skutki wojny, a także obrazuje sytuację imigrantów w powojennej Ameryce. Kochankowie Marii - odpowiadał reżyser - mają sporo uczuciowości, a więc i melodramatyzmu. To także temat tego filmu - co miłość robi z człowiekiem, jak pod jej władzą staje się aniołem lub bestią".

 

Syberiada

Sibiriada, ZSRR 1979, cześć I : 106 min, cześć II: 102 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski , scenariusz: Andriej Konczałowski, Walentin Ezhow

obsada: Natalia Andrejczenko (Anastazja Solomina), Siergiej Szakurow (Spiridion Solomin), Witali Solomin (Nikolai Uztushanin)

nagrody: MFF Cannes 1979 – Wielka Nagroda Jury 

Dzieje dwóch chłopskich rodów z syberyjskiej osady. W zagubionej wśród tajgi wiosce, do której można dotrzeć tylko rzeką, rozgrywa się nieustanny konflikt między „budowaniem a niszczeniem”, ten konflikt nabrzmiewa, kiedy do wioski docierają echa wydarzeń wywołujących przemiany w całym kraju: obie wojny światowe, rewolucja i wojna domowa. Wielowątkowa akcja obejmuje prawie 70 lat z historii Rosji w XX wieku.

 

Szlacheckie gniazdo

Dvoryanskoe gnezdo, ZSRR 1969, 111 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski, scenariusz: Andriej Konczałowski, Walentin Ezhow na podstawie powieści Iwana Turgieniewa

obsada: Irina Kupczenko (Liza), Leonid Kulagin (Ławrecki), Beata Tyszkiewicz (Warwara Pawłowa), Tamara Czernowa (Maria Dmitriewna)

nagrody: Nagrody Jussi 1973 – nagroda dla najlepszego zagranicznego reżysera

Adaptacja powieści Iwana Turgieniewa wzbogacona wątkami i postaciami z innych dzieł tego pisarza. Fiodor Ławrecki po długim pobycie za granicą i rozstaniu z żoną - piękną, poślubioną z miłości, ale upokarzającą go i wiarołomną Warwarą (w tej roli Beata Tyszkiewicz) - wraca do kraju, żeby rozpocząć nowe życie. W domu, oddychając swojską atmosferą, nabiera energii, odzyskuje wewnętrzną harmonię, a pozycja „pana na włościach” bardzo mu odpowiada. Zarządza majątkiem, składa wizyty sąsiadom, spotyka się z dawnymi znajomymi. Odwiedza też młodziutką sąsiadkę Lizę i zakochuje się w niej. Dziewczyna odwzajemnia jego miłość i w imię tego uczucia odrzuca oświadczyny wysokiego urzędnika z Petersburga. Kiedy z Paryża przychodzi wiadomość o śmierci Warwary, wydaje się, że już nic nie stanie obojgu zakochanym na drodze do szczęścia. Niestety, ich radość nie trwa długo... [www.filmpolski.pl]

 

Lew w zimie

The Lion in Winter, USA 2003, 153 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski, scenariusz: James Goldman na podstawie własnej sztuki

obsada: Patrick Stewart (Henryk II), Glenn Close (Eleonora z Akwitanii), Jonathan Rhys-Meyers (Ryszard), John Light (Godfryd), Rafe Spall (Jan).

 

Akcja Lwa w zimie dzieje się w 1183 roku we Francji. Uwięziona przez męża, Henryka II, władcę Anglii, królowa Eleonora Akwitańska zostaje zaproszona na Święta Bożego Narodzenia, by spędzić je z rodziną. Tym razem Wigilia odbyć się ma we Francji. Na spotkanie przybywają synowie Henryka II, Ryszard i Godfryd. Do zamku w Chinon zaproszony zostaje także młody król Francji – Filip. Chociaż z pozoru mają to być kolejne rodzinne święta, wszyscy zdają sobie sprawę, że te kilka spędzonych wspólnie dni zaważyć może na przyszłości Anglii i Francji.

 

Wujaszek Wania

Dyadya Vanya, ZSRR 1970, 104 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski, scenariusz: Andriej Konczałowski na podstawie sztuki Antoniego Czechowa

obsada: Innokenti Smoktunowski (Wujaszek Wania), Irina Miroszniczenko (Helena), Siergiej Bondarczuk (Astrow), Władimir Zeldin (profesor Sieriebriakow),  Irina Anisimowa-Wulf (Maria)

nagrody: MFF San Sebastian 1971 – Srebrna Muszla, Nagrody Jussi 1973 – nagroda dla najlepszego reżysera zagranicznego

 

Jedna z najlepszych filmowych adaptacji sztuki teatralnej wybitnego dramaturga Antoniego Czechowa. Profesor Aleksander Sieriebriakow ze swą młodą żoną Heleną przybywa do majątku ziemskiego, odziedziczonego po pierwszej żonie i zarządzanego przez jej brata, Iwana Wojnickiego. Nieoczekiwany przyjazd Sieriebriakowa burzy spokój wszystkich domowników. Zamożny profesor, światowiec-kapitalista zamierza sprzedać ziemię i dwór, nie oglądając się na tych, których przez lata bez skrupułów wykorzystywał.

 

Pierwszy nauczyciel

Pervyy uchitel, ZSRR 1965, 102 min.

reżyseria: Andriej Konczałowski

scenariusz: Andriej Konczałowski, Boris Dobrodejew, Czyngiz Ajtmatow na podstawie powieści tego ostatniego

obsada: Bolot Bejszenaliew (nauczyciel), Natalia Arinbasarowa (Altynai), Darkul Kujukowa (Koltinai)

nagrody: MFF Wenecja 1966 – Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki (Natalia Arinbasarowa); Nagrody Jussi 1973 – nagroda dla najlepszego reżysera zagranicznego

 

Pełnometrażowy debiut Andrieja Konczałowskiego, adaptacja powieści kirgiskiego pisarza Czyngiza Ajtmatowa. Tytułowy bohater Djujszen jest pierwszym ale za to fatalnym nauczycielem, kompletnym ignorantem w zakresie dydaktyki, dopiero od niedawna umiejącym czytać. A jednak jego żarliwość doprowadza zacofany, pustynny auł do otwarcia się na świat, do respektowania nie tylko indywidualności dziecięcych, ale i pozycji muzułmańskiej kobiety, traktowanej jak obiekt drugiej kategorii. Wyrazistą, malarską metaforą stała się jedyna we wsi topola, duma mieszkańców, którą po spaleniu szkoły przez wrogów ścięto dla odbudowy przybytku nauki. (na podstawie tekstu Jerzego Płażewskiego, „Kino”)

 

Przegląd filmów Andrieja Konczałowskiego

13-19 stycznia 2006

kino Muranów

ul. Gen. Andersa 1

00-147 Warszawa